Şema Terapi
“Şema Terapi” bir çok terapi kuramının (Bilişsel, Davranışçı, Gestalt, Bağlanma) bütünleştirilmesi sonucunda 1980`li yıllarda Young tarafından ortaya konmuş bir terapi yöntemidir.
Şemalar en genel anlamı ile, çevremizde olup biteni yorumlayıp, uyum sağlayarak, yaşamın gereklerini yerine getirebilmek için kullandığımız zihinsel yapılardır. Bebeklikten başlayarak gelişir ve yaşam boyu sürerler.
Ancak şema terapistleri “şema” terimini, “Erken Dönem Uyum Bozucu Şema” kavramının yerine kullanmaktadır. Şema Terapiye göre uygun şekilde giderilemeyen erken dönem çocukluk ihtiyaçlarımız, zaman içersinde işlev bozucu bir şema alanı oluşturur. Sözü edilen bu şemalar, kendini-sürdürücü özellikleri nedeniyle değişmeye belirgin direnç gösterirler.
Young, terapide ele alınması gereken şemaları 18 başlık altında toplamıştır:
- Terk Edilme Şeması
- Kuşkuculuk /Kötüye Kullanılma Şeması
- Duygusal Yoksunluk Şeması
- Kusurluluk /Utanç Şeması
- Sosyal İzolasyon Şeması
- Bağımlılık /Yetersizlik Şeması
- Dayanıksızlık Şeması
- Yapışıklık (Gelişmemiş Benlik) Şeması
- Başarısızlık Şeması
- Haklılık Şeması
- Yetersiz Öz denetim Şeması.
- Boyun Eğicilik Şeması:
- Kendini Feda Etme Şeması
- Onay Arama Şeması
- Karamsarlık
- Duyguları Bastırma
- Yüksek Standartlar Şeması
- Cezalandırıcılık (Acımasızlık) Şeması
Şemalardaki özellikler hemen herkeste bir miktar bulunsa da yaşamımızda önemli işlevsel bozulmalara yol açıyor ise, aşırı derecede aktive olmuşlar demektir. Kişilerde yaşam olayları sonucu birden fazla şema aktive olabilir.
Bu durumda bilişsel, yaşantısal, davranışsal tekniklerle terapi ilişkisi içinde orada olup bitenlerle birlikte ele alınarak sağaltımı gerçekleştirilir.